Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, X platformu üzerinden “Demokrasi hukuku notları (1)” başlıklı bir makale paylaştı.
Uçum, geçmişte sadece seküler yaşam tarzlarını koruma amacı taşıyan, farklı yaşam biçimleri arasında bir hiyerarşi oluşturan ve geleneksel yaşam tarzları ile inançları dışlayan bir hukuk anlayışının, demokrasi için kaçınılmaz bir koşul olarak görülmüş olduğunu öne sürdü.
Uçum, Türkiye’de İslam’ın baskı altında olduğunu savunarak, “Müslümanların ibadetleri ve kadınların başörtüsü, batıcı çağdaşlığa ve dolayısıyla demokrasiye aykırı olarak değerlendirildi, bu durumla birlikte yasaklar ve baskılarla karşılaştı. Muhafazakâr yaşam tarzına yönelik bir aşağılama çabası vardı. Ayrıca, milli ve yerli özellikler ile geleneksel değerlere yönelik bir tasfiye süreci yaşandı” ifadelerini kullandı.
“ÇAĞDAŞLIK VE DEMOKRASİ ARASINDA ZORUNLULUK İLİŞKİSİ”
Uçum’un yazısında hukukun üstünlüğü, hukuk devleti ve anayasal demokrasi gibi kavramların, demokrasinin bir hukuk düzeni olduğu görüşünü desteklediği belirtildi. Bu kavramlarla demokrasi ve hukukun ilişkisini vurgulayan Uçum, demokrasinin işleyişinin hukuksal bir çerçeveye dayandığını ifade etti. Demokrasi hukuku, bu bağlamda hukukun asli konusu haline gelirken, ‘demokrasi hukuku’nun bir disiplin olarak gelişememiş olmasının dikkat çekici bir durum olduğuna değindi.
Batıcı demokrasi anlayışına da eleştiriler yönelten Uçum, demokrasi kavramının batı toplumlarının perspektifinden değerlendirildiğinde, batıcı değerlerin genellikle demokrasi ile özdeşleştirildiğini söyledi. Bu durumda, çağdaşlık kavramı ile batıcılığın eşleştirildiğini vurguladı.
KÜLTÜR EMPERYALİZMİNİN ALETİ
Uçum, Batı veya batıcı olmayan toplumlarda gerçek demokrasinin gelişemeyeceği yönündeki düşüncenin, yaşam tarzı, inanç ve kimlik değerlerinin dışlandığı bir yorumun sonucu olduğunu belirtti. Batıcı değerler ön plana çıkarılarak, sadece seküler yaşam tarzını güvence altına alan bir hukuk anlayışının demokrasi için şart olduğu savunuldu. Bu bağlamda, batı tarzı demokrasi ve hukuk anlayışının diğer toplumlara ihraç edilmesi gerektiği neticesine ulaşılmıştır.
Batı’nın demokrasi ve hukuk anlayışındaki emperyalist baskı ve dayatmaların küresel ölçekte yayıldığına da dikkat çeken Uçum, yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren bu durumun yeni sömürgeciliğin araçları haline dönüştüğünü savundu.
“GELENEKSEL DEĞERLER YOK EDİLMEK İSTENDİ”
Bu yaklaşımların Türkiye’deki yansımaları da oldukça belirgindir. Uçum, İslam inançlarının, Müslümanların ibadetlerinin ve kadınların başörtüsünün batıcı bir çağdaşlık anlayışına aykırı olarak değerlendirildiğini; bunların yasaklanıp baskı altında tutulduğunu ve muhafazakâr yaşam tarzlarının aşağılandığını ifade etti. Buna ek olarak, milli ve yerli değerlerin hedef alındığını aktardı.
Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde bu tür emperyalist saldırılara karşı güçlü bir direniş sergilemiş ve birçok projeyi başarısız kılmıştır.
Günümüzde Türkiye’nin de etkisiyle, yirmi birinci yüzyılın ilk çeyreği dolmadan bu emperyalist ve ideolojik saldırıların açığa çıktığı görülmektedir. Uçum, demokrasinin batıcı değerlerden bağımsız, genel bir norm olarak giderek netleştiğini sözlerine ekledi.
Tartışmaların devam edeceği bilgisiyle yazısını tamamladı.
