Girayalp Karakuş, Aydınlık gazetesinde “Tartışmaya davet! Ziya Gökalp sosyalistti” başlıklı bir yazı kaleme alarak “Ziya Gökalp adı anıldığında akla ilk gelen düşünce onun Türkçü olmasıdır. Doğru bir tespit ama eksik. Ziya Gökalp sadece Türkçü değil aynı zamanda toplumcu bir sosyalistti” dedi.
Yazıda, Gökalp için “Serbest piyasa ekonomisinin bizim gibi görece geri kalmış ülkelerde kalkınma hamlelerimizi baltalayacağına inanmaktadır” görüşü savunulurken “Gökalp halkçıdır. Ancak sosyalizme varma yöntemi Lenin ve Marks’tan farklıdır” denildi.
İşte Girayalp Karakuş’un o yazısı:
Ziya Gökalp 1917 Ekim Devrimi’ni görebilmiş şanslı bir Türk entelektüeliydi. Bolşevikler Çarlık döneminde zulme uğramış Türki halklara kendi kaderini tayin hakkı verdiğinde Ziya Gökalp, Bolşevik Devrimini ayakta alkışlamıştı. Bolşevik Devrimini alkışladığını, Türk Ocaklı Fahri Fındıkoğlu sosyoloji sohbetlerinde belirtmiştir. Ancak devrim yapılırken verilen sözlerin tutulmamasından kaynaklı olarak Ziya Gökalp için Rusya artık “Kızıl Tehlike” idi. Özellikle Lenin öldükten sonra Stalin’in Komünist Parti’nin başına geçmesi akabinde Ziya Gökalp tavrını tamamen değiştirmiştir.
Ziya Gökalp, Lenin sonrası Sovyet sosyalizmini eleştirmiştir. Onun sosyalizminde kaba bir özel mülkiyetçiliğe karşı çıkış yoktur. Ama bireyci değil toplumcudur. Gökalp, sosyalizmin diğer adı olan İçtimai Mesele ifadesini kullanarak toplumsal mülkiyet (içtimai mülkiyet) kavramını öne çıkarıyor. Gökalp’e göre; toplumsal mülkiyette artı-değerin yaratılmasıyla bu durumdan yoksulların yararlanabileceğini düşünür. Gökalp aynı zamanda halka gitmenin gerektiğini yazılarında belirtmiş hatta Türkçülüğün esaslarından saymıştır. Gökalp halkçıdır. Ancak sosyalizme varma yöntemi Lenin ve Marks’tan farklıdır. O sınıf mücadelesi yerine tesanütçülükle yani işbirliği ve işbölümü yaparak sosyalizme varışı savunur. Toplumsal barış yoluyla da sınıfsız bir topluma ulaşılabilir inancındadır. Hocası Durkheim’dır ve ondan etkilenmiştir. Milli İktisat teorisinin aktif aktörü devlettir. Ekonomide devletin öncülüğünü savunur. Nitekim Gökalp’ten klasik bir liberal çıkmaz. Ona göre Devlet toplumsal meselelerde hakemdir. Rehberdir.
Sonuç olarak Ziya Gökalp devletçi bir ekonomik modeli savunur. Yazdığı yazılardan bu anlaşılmaktadır. Toplumsal mülkiyet tahayyülü vardır. Ferdi mülkiyete tamamen karşı çıkmanın insanın doğasına aykırı olduğunu savunmaktadır. Serbest piyasa ekonomisinin bizim gibi görece geri kalmış ülkelerde kalkınma hamlelerimizi baltalayacağına inanmaktadır. Sınıfsız bir topluma geçişi sınıf savaşıyla değil solidarizm yoluyla gerçekleşeceğine inanmaktadır. Bu konuyla ilgili Fahri Fındıkoğlu gibi bir Türkçü de aynı şeyleri düşünmektedir.
(Kaynak: Aydınlık)
Miralayhaber.com
