İsrail’in İran’a yönelik saldırıları, uluslararası hukuku hiçe sayarak küresel dengelerdeki “stratejik boşluğu” bir kez daha gözler önüne serdi. Bu durumun arkasında ise ABD’nin açık desteği ve İngiltere ile Fransa’nın örtülü katkıları bulunuyor. Amerikan diplomasisinin önde gelen isimlerinden Henry Kissinger, ABD-İsrail ittifakının derinliğini değerlendirirken bu durumun risklerine de dikkat çekmişti. Kissinger, İsrail yönetiminin Ortadoğu’daki politikalarının ABD’yi ipotek altına almasının tehlikeli olduğuna vurgu yapmıştı. Günümüzde yaşananlar, ABD Başkanı Trump’ın Çin-Asya-Pasifik odaklı stratejisinden uzaklaştığını ve Nimitz uçak gemisinin Körfez’e doğru rota değiştirmesini de açıklıyor. Bu gelişmeler, İsrail’in ABD’yi de savaşa çekme çabası olarak yorumlanıyor!
Yenilenen dünya düzeni ile birlikte Türkiye’nin perspektifi büyük bir önem taşıyor. Artan bölgesel çalkantılar, ülkeleri “kendi kaderlerini belirleme” noktasına itiyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin bu süreçte hem adalet arayışındaki halkların sözcüsü olmasına hem de çok merkezli bölgesel ve global ögütlerde etkin rol oynamasına katkıda bulunuyor. Ek olarak, İran’ın yaşadığı yalnızlık, mevcut rejimin ABD tarafından tetiklenen izolasyonların altından kalkmasının bir bedeli olduğu kadar uluslararası toplumun ikiyüzlülüğünü de açığa çıkarıyor.
Türkiye, zorlu coğrafyası içinde sağduyulu ve akılcı bir dış politika geliştirmeye çalışarak tarihi süreçte önemli bir konumda yer alıyor.
***
Gelelim, İsrail’in son saldırısının Ankara için çıkarılması gereken derslerine ve önceden harekete geçmenin kritik önemine…
AK Parti iktidarının ilk yıllarında, Cumhurbaşkanı Erdoğan, dönemin askeri yetkililerine Türkiye’nin hava sahası güvenliğinin sağlanma şekliyle ilgili sorular sormuştu. Aldığı yanıt ise hem ilginç hem de endişe verici olmuştu. “F-16 Scramble koluyla!” açıklaması, Türk hava sahası ihlali durumunda devreye girecek acil önleme sisteminin yetersizliğini ortaya koyuyordu. Bu durumda, savaş uçaklarının her an kalkışa hazır halde bekletilmesi gerekiyordu.
Neyse ki Erdoğan, bu eksikliği fark ederek bir dizi önemli yatırımı gündeme almıştı. Savaş uçaklarının modernizasyonu, yeni model jet alımları, 5. nesil savaş uçağı üretimi, insansız hava araçları, hava savunma sistemleri ve orta-uzun menzilli füze teknolojileri bu bavulda yer alan önemli projeler arasında bulunuyor.
Son beş gündür yaşanan gelişmeler göstermektedir ki, ABD’nin askeri uyduları, saha istihbaratları ve akıllı mühimmat desteği ile İsrail, operasyonel yeteneklerini artırarak yeni savaş stratejilerini hayata geçirdi. İran’ın içinde düzenlenen komando operasyonları, hedeflerin belirlendiği ve inanılmaz bir hızla icra edilen saldırılarla desteklenirken, siber saldırılarla da İran’ın kritik kurumları hedef alındı. Tüm bunlar, bölgedeki askeri ve siber mücadelenin ne denli karmaşık bir hal aldığını ortaya koyuyor.
Bu çerçeveden Türkiye’ye baktığımızda, ciddi ilerlemeler kaydedildiği ve kapsamlı işbirliklerinin oluşturulduğu gözlemleniyor. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin de yeni gelişmelere uygun bir şekilde yeniden yapılandırıldığı söylenebilir. Türkiye’nin oluşturmayı düşündüğü “çelik kubbe” projesi, uzun menzilli füze saldırılarına karşı bir güvenlik şemsiyesi sağlayacak. Ancak bu geniş coğrafyada, başkent Ankara’nın, enerji altyapısının, iletişim ağlarının ve finansal sistemlerin korunması büyük bir önem taşıyor.
Günümüzde, artan petrol fiyatları ve küresel belirsizlik, savaşın süresinin uzaması olasılığı ve Tahran’ın doğrudan hedef alınması göç hareketleri gibi risklerin Ankara’nın değerlendirmelerinde önemli bir yer tutmasını sağlıyor.
