Köy Enstitüleri’nin kurucusu ve eğitim alanındaki devrimci figür İsmail Hakkı Tonguç, vefatının 65. yıl dönümünde Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği tarafından anılmakta. “Tonguç Baba” olarak tanınan bu önemli şahsiyetin köy enstitüleri kurma konusundaki vizyonu, paylaşılan özel bir metin aracılığıyla yeniden gündeme getirildi.
EĞİTİMDE DEVRİM: KÖY ENSTİTÜLERİ’NİN DOĞUŞU
Tonguç, 1935 yılında gerçekleştirdiği araştırmalarda Bulgaristan’daki okuma oranının %93,1, Türkiye’de ise yalnızca %15 olduğunu belirlemişti. 41 bin köyün 9 binini bizzat ziyaret ederek hazırladığı proje ile, Köy Enstitüleri’ni “ülkedeki korkunç eğitim şartlarına bir çözüm” olarak hayata geçirdi.
TONGUÇ’UN EĞİTİM FELSEFESİ: “PARASIZ VE MECBURİ İLKÖĞRETİM”
1944 yılında yayımlanan “Köy Enstitüleri II” adlı eserinde şu çarpıcı ifade yer alıyor:
“Halk idaresi için parasız ve zorunlu ilköğretim şarttır. Bireyleri bu çarktan geçmemiş milletlerde demokrasi mümkün değildir.”
EYÜBOĞLU’NDAN DUYGULU ANI: “BU MEMLEKETİ SİZDEN ÇOK KİM SEVER?”
Metinde, ünlü şair Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun Tonguç için kaleme aldığı duygusal satırlara da yer veriliyor:
“Anadolu yollarında hep sizi hatırlarız. Köy meselemizi büyük bir sevgiyle ele alan aydınların başındasınız. Atatürk’ün ‘Köylü efendimizdir!’ sözü ile uyandık.”
TARİHE GEÇEN CEVAP: “AYDIN SORUMLULUĞU”
Tonguç, Eyüboğlu’na yazdığı mektupta Batılı aydınları örnek göstererek şöyle ifade etmişti:
“Aydınlarımız rahat yolları seçiyor; dikenleri temizlemek zor geliyor. Köy Enstitüleri, zorluklarla savaşan ‘diri insan’ yetiştirmek içindi. Yok edilmek istenen de buydu!”
Metin, Tonguç’un 68 yıl önceki bu önemli sözlerinin günümüzde de geçerliliğini koruduğunu belirterek son buluyor:
“Aslanlar yürümüş tarihimizde! Tonguç gibi aslanların izinde yürümeye devam ediyoruz.”
Miralayhaber.com
