Almanya’nın Nazi döneminden kaçıp Sovyetler Birliği’nde hayata veda eden Clara Zetkin, özellikle Dünya Kadınlar Günü’nün (IWD) kurulmasına katkılarıyla hafızalarda yer edindi.
1933 yılında yaşamını yitiren Zetkin’in sürgündeki hayatı ve vefatının etkisi, bir süre sonra azalsa da daha sonrasında dünya genelindeki aktivistler ve teorisyenler tarafından tekrar keşfedildi. Zetkin’in bıraktığı miras, günümüzde hala önemli bir anlam taşımaktadır.
Clara Zetkin, kadın hakları mücadelesine güçlü bir teorik altyapı kazandırmak için yoğun çaba harcadı. Burjuva feminizminden farklı olarak, kadın özgürleşmesinin sınıf mücadelesiyle birleşik bir anlayışla ilerlemesi gerektiğini savundu. Zetkin, kadınların ezilmesinin yalnızca cinsiyetten değil, aynı zamanda kapitalist sistemin oluşturduğu sömürüden kaynaklandığını vurguladı. Bu yaklaşımı, onun güçlü bir figür olarak kalıcı bir şekilde tanınmasını sağladı.
Günümüzde Zetkin’in fikirleri, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın hakları mücadelesinde rehberlik etmeye devam ediyor. Özellikle işçi sınıfı kadınlarının hakları ve uluslararası dayanışma konularındaki görüşleri, günümüz hareketlerine ilham vermektedir. Onun mirası, kadınların eşitlik mücadelesinin sadece yasal haklarla değil, aynı zamanda derin toplumsal ve ekonomik dönüşümlerle de ilgili olduğunu hatırlatmaktadır.
CLARA ZETKIN KİMDİR
Clara Zetkin, 1857 yılında Almanya’nın Saksonya eyaletinde dünyaya geldi. Öğretmenlik eğitimi aldıktan sonra, 1874 yılından itibaren Almanya’daki kadın hareketi ve işçi hareketiyle bağlantılı faaliyetlerde bulundu. 1878’de Almanya Sosyalist İşçi Partisi’ne (SAP) katıldı.
Bismarck, 1878 yılında sosyalist hareketi yasaklayınca Zetkin, 1882’de Zürih’e, ardından Paris’e sürgün edildi. Clara Eissner ismini alarak, 1889’da hayatını kaybeden sevgilisi Ossip Zetkin’in soyadını benimsedi. 1899’da yeniden evlendi ve 1928 yılına kadar bu evlilik sürdü.
Clara Zetkin, SPD’den yakın arkadaşı Rosa Luxemburg ile birlikte devrimci radikal solun önde gelen figürleri arasında yer aldı. Revizyonizm tartışmasında Luxemburg ile beraber Eduard Bernstein’i eleştirdi.
Zetkin, kadınların oy hakkı ve fırsat eşitliği gibi konulara da eğilerek, sosyal demokrat kadın hareketini geliştirmeye çalıştı. 1891’den 1917’ye kadar SPD’nin kadın gazetesi Die Gleichheit’in editörlüğünü üstlendi. 26-27 Ağustos 1910 tarihlerinde Kopenhag’da düzenlenen 2. Enternasyonal’e bağlı kadınlar toplantısında, 8 Mart 1857 tarihinde tekstil fabrikası yangınında hayatını kaybeden kadın işçiler anısına 8 Mart’ın resmen “Dünya Kadınlar Günü” olarak kutlanmasını önerdi ve bu öneri oy birliğiyle kabul edildi.
I. Dünya Savaşı sırasında Karl Liebknecht, Rosa Luxemburg ve diğer etkili SPD politikacılarıyla birlikte, partinin Burgfrieden politikasına, yani savaş döneminde grev yapılmaması ve hükümetin eleştirilmemesi gerektiğine dair geçici bir barış anlaşmasına karşı çıktı. Savaş karşıtı görüşleri nedeniyle birçok kez tutuklanan Zetkin, 1915 yılında Berlin’de savaş karşıtı Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı’nı düzenledi.
Ocak 1919’da Almanya Komünist Partisi (KPD) kuruldu ve Zetkin, 1920-1933 yılları arasında partiyi Reichstag’da temsil etti. 1920 yılında Sovyetler Birliği’nin kurucusu Lenin ile “Kadın Sorunu” üzerine bir görüşme gerçekleştirdi. 1924 yılına kadar KPD’nin merkez ofis üyesi, 1927-1929 yılları arasında ise partinin merkez komitesi üyesi olarak görev yaptı. 1921-193
