Duvar’dan Osman Çaklı’nın aktardığı bilgilere göre; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine dayanarak, 2019 yılında ülkemizde 720 bin çocuğun işçi olarak çalıştığı tespit edilmiştir. Bu rakam, toplam nüfusun neredeyse yüzde 5’ine karşılık gelmektedir. Ancak, TÜİK bu tarihten bu yana çocuk işçiliğiyle ilgili veri paylaşımını durdurmuştur. Hükümetin 2005 yılında çıkardığı çocuk işçiliği ile mücadele yasasına rağmen, bu alanda güvenilir verilere ulaşmak giderek daha zor hale gelmiştir. Uzmanlar, TÜİK’in veri paylaşımını durdurmasının arka planında şirketlerin finansmanlarının etkilenme olasılığının bulunduğunu öne sürüyor.
“Devletin resmi verisi yok”
Türkiye, çocuk hakları ve işçiliğinin önlenmesi amacıyla Avrupa Birliği’nden çeşitli fonlar sağlamıştır. Bunlar arasında, 2022 yılında hayata geçirilen “Türkiye’de çocuk haklarının desteklenmesi” projesi de yer almaktadır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın desteklediği bu projeye için 3 milyar euro tahsis edilmiştir. Ancak bu projeden bu yana, çocuk işçiliği ile ilgili resmi veriler paylaşılmamıştır.
CHP İstanbul Milletvekili Turan Taşkın Özer, konuya ilişkin olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na çocuk işçi ve genç işçi sayılarıyla ilgili bir soru önergesi sunduğunu ifade etti. Özer, bakanlıktan gelen yanıtta sorulara kesin bir yanıt verilmediğini, TÜİK’teki verilere atıfta bulunulduğunu belirtti.
Özer, bu durumu şöyle yorumladı: “Ancak TÜİK’te de yalnızca 2019 yılına ait veriler mevcuttur. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Araştırma Hizmetleri’ne yaptığım başvuruda, yalnızca 2019 yılına ait verilere ulaşabileceğim bilgisi verildi. Bunun sonucunda, çocuk ve genç işçiliği hakkında devletin resmi bir verisinin olmadığını görmekteyiz.”
“Veriler tartışılmalı”
Çocuk işçiliği konusunun son derece önemli olduğunu vurgulayan Özer, bu alandaki verilerin sık sık tartışma konusu olduğunu belirtti. Bazı kurumların çocuk işçiyi 14 yaşına kadar tanımladığını, diğerlerinin ise bu yağı 15 olarak değerlendirdiğini ifade etti. Bu durum, Türkiye’deki çocuk ve genç işçi sayılarıyla ilgili kesin rakamlara ulaşmayı zorlaştırmakta. Yapılan incelemeler, hukuksal tanımlara göre işçi çocuk ve işçi genç olarak sınıflandırılan farklı yaş gruplarındaki çalışanların sayısının oldukça fazla olduğunu göstermektedir. Bu çalışanların çoğu ise ağır iş kollarında yer almakta, yani çalışmaları yasak olan işler içinde bulunuyor.
“Denetimden kaçılıyor”
Verilerin kamuoyuna açıklanması gerektiğini belirten Özer, “Bakanlıkların çocuk işçiliğini önlemek amacıyla mevcut politikaları olduğunu vurguluyoruz. Eğer bir sorun varsa ve bunu çözmek için politikalar geliştirilmişse, ilgili verilere ve analizlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle, Bakanlığın elinde bu verilerin bulunduğunu ve bunları gizlediğini düşünmekteyiz. Bakan Işıkhan’ın yanıtından, denetimden uzak durdukları ve resmi verileri gizledikleri sonucu çıkmaktadır. Eğer bakan haklıysa ve veri yoksa, bu da ayrı bir skandal olarak önümüze çıkmaktadır” şeklinde konuştu.
“Şirketlerin finansman kaybı”
Akademisyen Aslı Odman, çocuk işçiliği konusundaki saha çalışmalarını değerlendirirken, büyük şirketlerin etkili sosyal yönetim (ESM) testlerini geçmek zorunda olduklarını ve çocuk emek kullanımına başvurmamaları gerektiğini vurguladı. Ancak hâlâ mülteci ve çocuk emeğinin kullanıldığını belirtti. Çocuk emek kullanımının tespit edilmesi durumunda şirketlerin ciddi finansman kayıpları yaşayabileceğini dile getirdi.
Odman, TÜİK’in 2019 yılında veri akışını durdurmasının ardında, şirketlerin finansman zincirlerini koruma çabasının
