Marksist edebiyat kuramı üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan İngiliz akademisyen Terry Eagleton, şu anda Manchester Üniversitesinde görev yapmaktadır. Eagleton, İngiliz The Guardian gazetesinde “Futbol: Kapitalizmin Can Dostu” başlıklı bir yazı yazdı.
Yazısında, futbolun tarihsel olarak halk karnavallarındaki bazı anarşist potansiyeller taşıdığını, ancak günümüzde çoğunlukla halkın afyonu hatta elit kokaini gibi işlev gördüğünü öne sürdü. Eagleton, futbolun egemen düzenin sürdürülmesine yardımcı olurken toplumsal çatışmaları yatıştıran bir mekanizma haline geldiğini savunuyor.
SAĞ AKIMLARIN ÇÖZÜMÜ
Eagleton, sağ akımların ortaya çıkışlarının temelinde; halkın dikkatini siyasal adaletsizliklerden uzaklaştırarak zorlu yaşamlarını telafi edecek bir plan olduğunu ifade ediyor. Bu bağlamda, futbolun sosyalizm dışında kapitalizmin sorunlarını bu kadar ustaca örtecek başka bir unsur bulunmadığını belirtti. Eagleton’a göre, futbol ve sosyalizm arasındaki mücadelede futbol çok daha avantajlı bir konumda.
“Yoksullar tarafından yaratıldı, zenginler tarafından çalındı.”
SOSYOLOGLARIN UZUN SüREDİR YANIT ARADIĞI
Futbol, modern toplumların insanların dayanışmadan yoksun bıraktığı duygusal eksiklikleri kollektivite biçiminde yaşatmaktadır. Çoğu otomobil tamircisi veya tezgahtar, yüksek kültürden dışlandığını hissederken, haftada bir kez futbolun büyüleyici yeteneklerini izleme şansına sahip olurlar. Futbol, bireysel yeteneklerle bencil olmayan takım oyununu birleştirerek, sosyologların uzun süre sorularına yanıt aradığı konuları da ele alır.
YALNIZCA TANRI KURABİLİR
Futbol, sıradanlık ve göz alıcılığı bir araya getiriyor. Oyuncular, neredeyse ilahi bir saygı ile karşılanmakta ve bu durum, onların ‘alter ego’ olarak herkesin yerini alabileceklerine dair bir algıyı da beraberinde getirmektedir. Bu tür bir özdeşlik ve farklılık birliğini yalnızca Tanrı yaratabilir. Sembollerin ve seremonilerin eksik olduğu bir toplumsal yapıda futbol, insanların estetik algısını zenginleştiren bir alan haline geliyor.
FUTBOL NE GİYDİĞİNİZE KARIŞIR
Futbolda, geleneğin getirdiği canlılık duygusu ile postmodern kültürün hafızasızlığı arasında keskin bir zıtlık vardır. Oyuncular, güreşçinin gücünü zarafetle birleştirerek toplumdaki cinsiyet rollerine dair yeni bir yaklaşım sunmaktadır. Futbol, izleyicilerine sadece güzellik ve dram değil, çatışma ve ritüel de sunar; bu da izleyicilerde nadir görülen bir trajedi duygusunu tetikler. Bunun yanı sıra, futbolun belirli normları, insanların ne giyeceğinden kiminle dost olacağına kadar pek çok unsuru yönlendirmektedir.
HALKIN AFYONUNDAN ÖTE ELİT KOKAİNİ
Geçmişte Avrupa’daki halk karnavalları, dini imgeleri aşağılamak ve yöneticilerle alay etmek amacı taşırken, futbol günümüzde çoğunlukla halkın afyonu işlevi görmektedir. Hatta futbol, bazı durumlarda bu işlevin ötesinde, bir tür elit kokain haline dönüşmüştür. Siyasal dönüşüm arayışında ciddi olan hiç kimse, futbolun ortadan kaldırılması gerektiğini görmezden gelemez.
Miralayhaber.com
