Doğu ve Batı’nın birleşim noktası olan İstanbul, 572 yıl önce Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet’in ordusu tarafından fethedilmiştir.
Gazeteci Mehmet Çek, sosyal medya üzerinden İstanbul’un Fethi’ni Türk Sosyalizm hareketinin önemli isimlerinden Hikmet Kıvılcımlı’nın analiziyle değerlendirdi.
Kıvılcımlı’nın “1453’te İstanbul fethedildi. 1494’te Kolomb Amerika’yı keşfetti. Batı bezirgânlığı Akdeniz hegemonyasını kaybetmeseydi, Okyanusu denemeye kalkmazdı” ifadelerini yorumlayan Çek, “Özetle, İstanbul’un fethi Amerika’nın keşfini tetikledi” dedi.
FETİH BİR MEMLEKETİN Mİ İNSANLIĞIN MI?
İstanbul’un Fethi, dini çatışmaların ötesinde, insanlık tarihindeki ilerlemenin bir simgesi olarak görülmelidir. Bu fetih, Bizans’ın çöküşüyle birlikte, sadece Müslümanlar ve Türkler değil, tüm insanlık için yeni bir medeniyet yolunun açılmasıdır.
Yani İstanbul’un Fethi, yalnızca Türklerin değil; dünya üzerindeki tüm halkların kutlayabileceği büyük bir tarihsel değişimdir.
FETİH ZORLA MI, GÖNÜLLE Mİ?
Kapılar, Müslümanlar tarafından dışarıdan, Hıristiyanlar ve Museviler tarafından ise içeriden açılmıştır. Ezilen Bizans halkı, Osmanlı Türklerini adalet ve insanî değerlerin sembolü olarak görmüştür. Bu durum, halkın üzerindeki Bizans baskılarını hafifletmiş ve Osmanlı’nın getirdiği düzen yeni bir umut olmuştur.
Bazı Hıristiyanların Osmanlı’nın yanında yer almasının sebepleri merak uyandırmaktadır. Zira Bizans İmparatorluğu, halkı için olduğu kadar üst tabakalar için de huzursuzluk kaynağı olmuştur. Bu şartlar altında, Hıristiyan halk, Osmanlı akınlarını desteklemeye başlamıştır.
NEDEN OSMANLILIK CAZİBE TEŞKİL ETTİ?
Bu durumu iki açıdan ele alabiliriz: maddî ve manevî.
Osmanlı, Bizans’ta tıkanmış arasındaki toprak ilişkilerini düzenleyerek yeni bir Toprak Düzeni oluşturmuştur. Bu yenilik, Dirlik Düzeni olarak adlandırılmaktadır.
DİRLİK DÜZENİ
Osmanlı, bir bölgeyi fethettikten sonra önce Tahrir (istatistik) yapar, ardından devlete ait toprakları çiftçiler arasında eşit bir şekilde dağıtır. Bu eşitlikçi yaklaşım, toprak verimliliğini artırırken köylülerin gelirini de arttırmıştır. Fındıkköy köylüsü, ezici Bizans vergi yükü yerine Osmanlı’nın adaletine geçmiş olup, yeni düzeni büyük bir nimet olarak görmüştür.
Hıristiyan halk için Osmanlı’nın cazibesi, bu eşitlikçi ve adaletçi toprak düzeni olmuştur.
DEMOKRAT RUH
Hıristiyanların Türklere sıcak yaklaşımı, bu yeni düzenin sağladığı müreffeh yaşam arzusuyla ilgilidir. Tarihsel süreçte, Bizans derebeyleri halkı eziyet ederken, Osmanlı’nın barışçıl politikası köylüler tarafından benimsenmiştir.
HALKLA BERABER MEDENİYET
İstanbul’un Türklere geçmesi, aynı zamanda Osmanlı’nın sürekli bir imparatorluğa dönüşümünü simgeler. Burada Fatih’in rol
