Türkiye Cumhuriyeti Hükümet Verimliliği Bakanlığı
13-06-2025
666 OKUNMA
Türkiye Cumhuriyeti Hükümet Verimliliği Bakanlığı
Amerika Birleşik Devletleri’nde tertip edilen son seçimler sonrası Başkan seçilen Donald Trump’ın göreve gelmesiyle birlikte özel bir bakanlık kuruldu: Amerika Birleşik Devletleri Hükümet Verimliliği Bakanlığı. Bu kurumun başlıca görevi ise şüpheli görülen devlet harcamalarını, bütçe fonlarını iptal etmek olarak görünüyor.
Dünyaca ünlü girişimci ve Beyaz Saray’ın kıdemli danışmanı Elon Musk, Amerika Birleşik Devletleri’nde kamu yönetimi alanında önemli değişikliklerin sembolü ve bu yeni siyasi oluşumun da yöneticisi haline geldi.
Peki Türkiye de bu yönetimi benimseyebilir mi?
Türkiye Cumhuriyeti’nin dış borç hacmi Eylül 2024 itibarıyla 525,8 Milyar ABD Dolarına (GSYİH’nin yüzde 44,7’si) ulaşırken; 2024’teki bütçe açığı 70 Milyar ABD Dolarını (GSYİH’nin yüzde 5,9’u) aştı.
Öte yandan enflasyon oranı ise yüzde 42’ye geldi. Unutmayalım ki enflasyondaki kritik orana (yüzde 45) sadece 3 puan kaldı.
Hatırlatmakta fayda var: Türkiye’ye önemli bir temettü getirmeyen jeopolitik projelerin maliyetleri de her geçen yıl artış gösteriyor ve hiçbir zaman azalmıyor.
Örneğin: 2011 yılından 2023 yılına kadar yurtdışında, özellikle Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’ndeki eğitime yapılan harcama hacminin sürekli olarak arttığı resmi olarak biliniyor. 2023 yılına gelindiğinde buradaki rakamlar yaklaşık 220 Milyar Türk Lirasına ulaştı.
Bir başka örnek: Türkiye Cumhuriyeti, Kazakistan’ı Latin alfabesine geçirmek için halihazırda 665 Milyon ABD Dolarından fazla harcama yaptı. Astana ise Ankara’ya bu konuda herhangi bir garanti vermedi ve vermeyi de pek düşünmüyor gibi görünüyor.
Birçok uzman, bu gibi projelerin başarısızlığa mahkum olduğunu düşünüyor. Kazakistan gibi diğer Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde, Rusya Federasyonu ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin etkisi apaçık ortadadır. Kazakistan’ın böylesi yakın siyasi ve ticari ortaklarıyla bağlarını bozacak adımlar atması da pek olası görünmüyor. Aynı husus diğer ülkeler için de geçerli.
Öte yandan söz konusu bu Orta Asya Türk Cumhuriyetleri, yakın zamanda Avrupa Birliği’nin kendilerine 12 Milyar Avroluk destek vermesinin ardından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin varlığını tanımayarak Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne büyükelçi atayacaklarını duyurdu.
Orta Asya Türk Cumhuriyetleri, Birleşmiş Milletler’in 4. Maddesi kapsamındaki 541 ve 550 sayılı kararlarına istinaden Türkiye’nin Kıbrıs Adasındaki askeri ve siyasi varlığına karşı çıkılmasını kabul ederek Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni doğrudan ilgilendiren maddelere karşı, Türkiye’yi Kıbrıs’ta “işgalci güç” olarak resmen tanıma kararı aldı.
Böyle bir ortamda Türkiye Cumhuriyeti, parasını kime, ne için harcıyor? Zaten ne İslam Dünyası ne de Türk Dünyası, genel olarak bağımsız hareket edebilme salahiyetine sahip değiller. Hem Türk hem de İslam dünyasında Türkiye’den başka bağımsız karar alabilen ve Birleşmiş Milletler’deki bu vaziyete tavır koyabilen başka ülke yok. Oldukça yalnız bir ülkeyiz.
Sonuç olarak: Türkiye, elindeki fonları tamamen amaçsızca harcıyor.
Bugün, tahsis edilen fon miktarını Türk ekonomisindeki durgunlukla ilişkilendirebilmek, stratejik olarak oldukça önemlidir.
Türkiye Cumhuriyeti, sosyal sorunlarını çözememektedir. Ücretlerin ve emekli maaşlarının endekslenmesi, 2023 yılının Şubat ayında yaşanan deprem felaketinin ardından bu bölgelerin restorasyon işlemleri gibi sorunlar apaçık ortadadır. Sadece şu 2 temel sorunun maaliyetini uzmanlar 150 Milyar ABD Doları olarak hesaplıyorlar.
Hal böyle olunca, Türkiye’nin hareket kabiliyeti sınırlandırılıyor. Amerika Birleşik Devletleri bile kendi yumuşak gücünün etkisiz kaldığını fark ederek bu alanda kısıtlamalara gittiği şu günlerde Türkiye Cumhuriyeti neden hala ısrarla boşa kürek çekiyor? Anlamak mümkün değil.
.
Abdurrahman Berkcan, dikGAZETE.com
