Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Yücel Namal, Türk-Macar ilişkileri çerçevesinde yaptığı açıklamalarda, Macaristan’da İslam’ın resmi din olarak kabul edildiğinin 109. yılına dikkat çekti.
Prof. Dr. Namal, Osmanlı Devleti’nin 150 yıllık Macaristan hakimiyeti süresince dini hoşgörünün hâkim olduğunu vurguladı. Macaristan’daki öne çıkan İslam eserleri arasında Gül Baba Türbesi’ni de anan Namal, “Gül Baba, Osmanlı ordusuyla birlikte Macaristan’a gelmiş ve Budin’in fethi sırasında hayatını kaybetmiştir. Bu süreçten sonra türbesi, hem Macaristan’daki hem de çevre bölgelerdeki Müslümanlar için önemli bir merkez haline gelmiştir” ifadelerini kullandı.
Namal, Berlin Antlaşması ile birlikte Müslüman nüfusun Bosna-Hersek’in Avusturya-Macaristan tarafından işgal edildiğini belirtti. “93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında imzalanan Berlin Antlaşmasıyla (13 Temmuz 1878), Müslüman nüfusun yoğun olduğu Bosna-Hersek Avusturya-Macaristan tarafından işgal edilmiştir. Böylece birçok Müslüman, geçici ya da kalıcı olarak Macaristan’a göç etmiştir. Macaristan’daki ve Bosna-Hersek’teki Müslümanlar, dini bayramlar vesilesiyle Budapeşte’de bulunan Gül Baba Türbesi’nde bir araya geliyorlardı” dedi.
1909 yılında Osmanlı Hükümeti tarafından Macaristan’a tayin edilen imam Abdüllatif Tanrısever’in Türk öğrencilere öğretmenlik yaptığını belirten Namal, Abdüllatif Efendi’nin Gül Baba Türbesi’nde cuma ve bayram namazları kıldırdığını ve hutbeler verdiğini ifade etti.
Prof. Dr. Yücel Namal, “Birinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan müttefiklik ve dostluk ilişkileri neticesinde, 30 Mart 1916 tarihinde İslamiyet’in Macaristan’da resmi din olarak kabulünü içeren 5 maddelik bir yasa yürürlüğe girmiştir. Bu yasa, Avrupa kıtasında önemli bir örnek teşkil ederek tarihe geçmiştir. Bu yasanın kabul edilmesinde özellikle Macaristan’daki Başşehbender Ahmet Hikmet Müftüoğlu ve Bosna-Hersekli Müslümanların katkısı büyük olmuştur. Avrupa’da çoğunluğu Müslüman olmayan bir ülkede böyle bir yasanın kabulü ayrıca dikkate değerdir” şeklinde konuştu.
– ZONGULDAK
