KKTC Cumhurbaşkanı Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Özel Danışmanı Prof. Dr. Hüseyin Işıksal, Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ziyaretinin arka planını AA Analiz için değerlendirdi.
Prof. Dr. Hüseyin Işıksal
Işıksal, Hindistan Başbakanı Modi’nin, geçtiğimiz hafta İsrail’in İran’a yönelik saldırılarının gölgesinde gerçekleşen GKRY ziyaretinin önemli detaylarını paylaştı. Modi’nin, 15-16 Haziran tarihlerinde GKRY’ye gerçekleştirdiği bu ziyaret, 2002’den beri Ada’ya giden ilk Hindistan Başbakanı olma özelliğini taşıyor.
“BU ZİYARETİ NASIL OKUMALIYIZ”
Rum liderliği, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) daimi üyelerinin genişletilmesi hedefi doğrultusunda Hindistan’a destek verme taahhüdünde bulundu. Ayrıca, iki taraf arasında uluslararası kuruluşlarda karşılıklı destek sağlama taahhüdü de içeren bir ortak işbirliği anlaşması imzalandı. Rum yönetimi, Keşmir meselesi konusunda Hindistan’a tam destek sundu ve Modi’ye “Makarios nişanı” verildi. İki taraf ayrıca, Hint savaş gemilerinin GKRY limanlarını kullanmasını, ortak deniz tatbikatları düzenlemeyi ve havacılık alanında iş birliği yapmayı öngören on maddelik bir “Ortak İşbirliği Deklarasyonu” imzaladı. Batı medyası, bu ziyareti “Türkiye’ye mesaj” olarak değerlendirse de gerçek niyetler çok daha karmaşık.
MODİ NEDEN ZİYARET ETTİ
Ziyaretin görünürdeki nedeni, Hindistan’ın 7 Mayıs’ta Pakistan’a yönelik gerçekleştirdiği hava saldırıları sonrasında başlayan Keşmir gerilimi olarak öne çıkıyor. Türkiye Dışişleri Bakanlığı, yapılan saldırıları kınayarak, Hindistan’ın eylemlerinin topyekun bir savaş riskini artırabileceğini belirtmişti. Ancak asıl sebepler daha derinlerde yatıyor.
Bu ziyaretin en önemli nedeni, ABD’nin desteklediği Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru (IMEC) projesi. Bu proje, Hindistan’ı Arap Yarımadası’na bağlayarak, BAE, Suudi Arabistan, Ürdün ve İsrail üzerinden Akdeniz’e ulaşmayı hedefliyor. Türkiye’nin bu denklemde yer almaması, Rum yönetiminde de bu görüşmeler için bir heyecan uyandırmış durumda.
GKRY GÜVENSİZ HALE GELİYOR
GKRY lideri Nikos Hristodulidis, Modi’nin ziyareti sırasında her zamanki gibi “güvensizlikten güven yaratma” çabalarına yöneldi. Ortak İşbirliği Deklarasyonu’nda, deniz bölgelerindeki egemenlik hakları konusunda Türkiye’nin taraf olmadığı Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne vurgu yapıldığı ve Sevilla haritasına destek arayışında bulunulduğu dikkat çekti. Özellikle “Hint savaş gemilerinin Kıbrıs limanlarına daha düzenli yanaşması teşvik edilecek” ifadesi, Rum yönetiminin dış güçlere bağımlılığını artırarak daha da izole bir konuma düştüğünü göstermektedir.
HİNDİSTAN’IN YENİ MÜŞTERİSİ
Rum yönetimi, geçmişte Rusya, ABD, Fransa ve İsrail ile askeri işbirliği anlaşmaları yaparak herhangi bir kazanım elde edemediği gibi şimdi Hindistan ile yapılacak olan anlaşmanın da aynı akıbete uğrayacağı düşünülüyor. Hindistan, bu anlaşma ile yalnızca kendi savunma alanında yeni alıcılar ararken, Türk havacılık şirketlerinin ülkedeki varlığını kısıtlamaya yönelik bir strateji izliyor.
Modi’nin GKRY ziyareti, bölgede yaşanan gelişmeleri sağlıklı bir şekilde değerlendiremeyen ve her şeyi iç politika malzemesi haline getiren Hristodulidis’in “d
