TBMM Başkanlığına sunulan maden kartelleri ve patronlarının dikkatle beklediği “süper izin” yasa teklifi, önümüzdeki hafta Sanayi, Ticaret, Enerji ve Tabii Kaynaklar Komisyonu’nda değerlendirilmeye başlayacak ve ardından TBMM Genel Kurulu’na gelecek.
Yasa teklifi, orman, mera, zeytinlikler, kıyı ve sit alanları gibi koruma altında bulunan bölgelerde hayata geçirilecek projelere hızlı ve merkezi bir onay mekanizması getirmeyi amaçlıyor. Bu durum, süper izin ile birlikte sömürüye zemin hazırladığı anlamına geliyor.
MAPEG TEK KARAR VERİCİ OLACAK
21 maddeden oluşan yasa teklifinin, maden kartellerinin ve holdinglerinin Ankara’daki üst düzey ziyaretlerinin bir sonucu olduğu gözlemleniyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG), maden ve enerji projelerinde tek karar merci haline getiriliyor.
Teklifin ikinci maddesi ile Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından atanacak bir Kurul oluşturulması öngörülüyor. Madencilikle ilgili son kararı verecek olan bu kurul, ilgili projelerde siyasi iktidarın söz sahibi olacağını da göstermekte. Bu teklif, Türkiye’deki sistemin tek adam yönetimine evrilmesinin somut bir örneğidir.
CUMHURBAŞKANI KENDİSİNE BAĞLADI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 26 Ekim 2013’te yaptığı bir toplantıda tüm maden işlerini kendisine bağladığını açıkça ifade etmişti. Şu anda, onay süreci tamamlanmış durumda.
Maden şirketlerinin ruhsat almadan izin sürecini başlatabilecekleri belirtilmekte. İktidarın seçeceği projelerde ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) süreci tamamlanmadan uygulamaya geçmek mümkün hale gelecek. Ayrıca, ÇED süreçleri hızlandırılırken, arazinin tahsisi, orman izinleri ve arazinin vasfının değiştirilmesi gibi işlemler de aynı anda yürütülecek.
MAPEG’in onayına sunulan ÇED’lerin %99’unun onaylandığı göz önünde bulundurulduğunda, bu sürecin neden uzatılacağı sorusu akla geliyor. Yasal veya idari engellerin ortadan kalkması ile birlikte kararları MAPEG alacak ve Cumhurbaşkanı’nın kontrolündeki kurula bırakılacak.
Maden ruhsat başvuruları, 4 ay içinde sonuçlandırılmazsa, otomatik olarak kabul edilmiş sayılacak. Ormanlık alanlarda maden arayanlar için altyapı yatırımları adına 36 aya kadar bedelsiz izin verilecek. İzin onayı ise 3 ay içinde verilecek.
STRATEJİK VE KRİTİK MADENLER BELİRLENECEK
Yasa teklifi ile “stratejik” ve “kritik” madenlerin belirlenmesi de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın atadığı kurul tarafından yapılacak. Bu tür madenler için acele kamulaştırma ve stoklama kararları yine bu kurul tarafından alınacak. Acele kamulaştırma uygulamaları, son dönemde sıkça başvurulan bir yöntem. Bu düzenleme ile bu uygulamalara yasal bir çatı kazandırılacak.
MAPEG’E SÜPER YETKİLER
Teklifin üçüncü maddesi, MAPEG’e devlet ormanlarında geniş yetkiler tanıyor. Orman alanlarındaki tüm madencilik faaliyetlerinin kararları MAPEG tarafından alınacak. Dördüncü maddede ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığındaki kurul, stratejik madenleri belirleyecek ve gerektiğinde acele kamulaştırma kararı alacak.
Beşinci maddede, işletme rehabilitasyon bedellerinin peşin talep edildiği, ancak ruhsat bedelinde %30 indirim uygulanacağı belirtiliyor. Bu durum, yalnızca idareye ek kaynak sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda başka bir yararı olmayacak.
DİĞER MADEN FAALİYETLERİNE İZİN VERİLE
