Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, bugün Anayasa Beyannamesi Taslak Komitesi tarafından hazırlanan yeni Anayasa taslağını imzaladı. Şam’daki Halk Sarayı’nda düzenlenen törende, geçici anayasayı hazırlayan komite üyeleri, Ulusal Diyalog Konferansı temsilcileri, Suriye Alimler Birliği Başkanı Üsame Rıfai ve Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani hazır bulundu.
Bu yeni anayasa, Suriye’deki geçiş dönemine yönelik yeni bir hukuki çerçeve oluşturmayı amaçlamaktadır.
DEVLET BAŞKANININ DİNİ İSLAMDIR
Komite, bu bildirgenin meşruiyetinin, yeni bir Suriye yaratma arzusundan kaynaklandığını ifade etti. Bildirgede, ülke isminin “Suriye Arap Cumhuriyeti” olarak korunması, devlet başkanının dininin İslam olması ve İslam hukukunun temel yasama kaynağı olarak kalması gibi ayrıntılar yer aldığı belirtildi.
KADINLARA DA ÖNEM VERİLDİ
Anayasa taslağı, düşünce, ifade, basın, medya ve yayın özgürlüğü gibi temel hakların garanti altına alındığını vurguladı. Ayrıca mülkiyet hakkı ve kadınların eğitim ile iş gücüne katılım hakları da tanınmıştır.
Siyasi açıdan, Anayasa taslağı, Halk Meclisi’ne bakanları çağırma ve onlara soru sorma yetkisi vermektedir. Mevcut Anayasa Mahkemesi’nin feshedilmesi planlanırken, beş yıllık bir geçiş sürecine geçileceği ifade edildi.
Olağanüstü hal durumlarında, bildirgede olağanüstü hal ilanının Milli Güvenlik Kurulu’nun onayına bağlı olacağı ve uzatılmasının ise Halk Meclisi’nin onayını gerektireceği kaydedildi.
Bu bildirge, Suriye’de yaşanan dönüşümler ışığında siyasi geçiş için uygun bir zemin sağlamayı hedeflerken, ülkede anayasal ve yasal sistemin yeniden yapılandırılmasını da amaçlamaktadır.
Bildirgede şu ifadelere yer verildi:
“Anayasa bildirgesinin meşruiyeti, Mübarek Suriye devrimi ile 8 Aralık 2024’te Suriye’de yeni bir dönemin başlamasına zemin hazırlayan büyük bir zaferle ortaya çıkmıştır. 29 Ocak 2025’te, “Suriye Devriminin Zaferini İlan Eden Konferans” düzenlenerek, halk iradesine ve özgürlüğe kısıtlama getiren tüm sistemlerin sonlandığı ilan edildi. 2012 Anayasası ve ondan doğan yetkilerin sona ermesiyle birlikte yeni bir siyasi ve toplumsal gerçeklik inşa edilmiştir.
Suriyelilere ulusal bir diyalog konferansı çağrısı yapılmış ve 25 Şubat 2025’te yayınlanan son bildirisinde, bu dönüşüm, yıkım ve inşa süreçlerinin bir bütün olarak ele alındığı vurgulanmıştır. Bu süreç, geçmişteki hukuk sisteminin sona erdirilmesi ve Suriyelilerin değerleri doğrultusunda yeni bir hukuk sisteminin kurulması amacıyla anayasal kuralların belirlenmesi süreci olarak tanımlanmaktadır.
Cumhurbaşkanı, 2 Mart 2025’te geçiş dönemini düzenlemek amacıyla bir komisyon kurulmasını kararlaştırdı.
Anayasa taslağı, güvenli bir devlet otoritesinin işleyişini güvence altına alma gereğinden ve halk meşruiyeti tesis etme amacıyla Ulusal Diyalog Konferansı’nın sonuçlarına dayanmaktadır.
Komite, Anayasa taslağını bir giriş ve dört bölüm halinde düzenlemiştir. İlk bölüm genel hükümleri kapsar ve on bir madde içerirken, ikinci bölüm haklar ve özgürlükler ile ilgili on iki madde sunmaktadır.
Üçüncü bölüm geçiş dönemindeki hükümet sisteminin şekli ve yetkileri üzerinde yirmi dört madde ile, dördüncü bölüm ise son hükümleri altı madde ile ele almaktadır.
Konu itibarıyla,
Anayasalar, devletin adını
